Hankendi yöresinde yetiştirilmekte olan üzümün tarihiyle aynı olduğunu tahmin ettiğimiz ve üzümün yan ürünlerinden olan; doğal, lezzetli ve kış gecelerinin aranan yiyeceği olan orcik, yapımı oldukça zahmetli ve sabır gerektiren bir üründür.

Özellikle Hankendi Yurtbaşı, Hoş köyü ve Harput yöresinde yetişmekte olan şilfoni üzümünün sıkılması sonucu elde edilen şıranın kaynatılarak bulamaç yapılmasıyla başlar orciğin serüveni…

Özenle toplanan üzümler temiz torbalara konularak salk adı verilen ağaçtan oyulmuş teknelerde sıkılarak şırası alınır. Bu şıra yöreye has bulamaç toprağıyla % 3 oranında karıştırılarak bir süre dinlendirildikten sonra büyük kaynama kazanına alınır. Daha sonra ocakta kaynamaya alınan şıra iyice kaynayana kadar altının ateşi yakılır. Bu esnada kazanın üzerine çıkan tortu kevgirle alınarak şıranın durulması sağlanır.

Şıra iyice kaynadıktan sonra başka bir kazana alınır. Burada şıranın dinlenmesi ve kalan tortunun dibe çökmesi beklenir. Bu arada şıra tekrar soğuyacak ve tekrar kaynatılmak üzere ocak yeniden yakılacaktır. Ancak şıra kaynama kazanına alınırken dibe çöken tortunun şıraya karışmaması için çok dikkatli ve yavaş davranılması gerekir. Şıra kaynamaya dursun, bir yandan da başka bir kapta şıranın % 10’u kadar ekstra un, kaynatılmaya başlamadan önce ayrılan ılık şıra ile karıştırılarak livinç denilen karışım hazırlanır. Livinç diğer kazanda kaynamaya başlayan şıranın içerisine yavaş yavaş dökülürken bir yandan da egiş dediğimiz uzun saplı aletle sürekli karıştırılarak bulamacın kazanın dibine yapışması engellenir. Bu şekilde homojen yapının oluşup bulamaç haline gelinceye kadar kaynatılmaya devam edilir.

Artık sıra iplere özenle dizilmiş ve ağaç dallarına bağlanmış cevizleri hazır olan bulamaca batırmaya gelmiştir. İpe dizilmiş cevizler bulamaca bandırılarak güneşte kurumaya bırakılır. Arzu edilen kalınlığa gelinceye kadar bu işlem birkaç kez tekrarlanır. Sonrasında orcik kurumaya bırakılır. Bu, kahverengi olarak bildiğimiz orciktir.

Genelde Ekim ve Kasım aylarında yapılan orcik gevrek ve lezzetli olması için güneşte kendi halinde kurutulur.

Ayrıca orciğin padişahı olarak bilinen köpük orcik dediğimiz rengi beyaz olan orcik ise cevizlerin batırılması aşamasına kadarki sürecin tamamlanmasının ardından bulamaç, çırpıcılarla iyice çırpılır. Bu çırpma neticesinde bulamaç renk değiştirerek bembeyaz köpük haline gelir.

Akabinde cevizler bu çırpılan bulamaca arzu edilen kalınlık oluşuncaya kez batırılarak köpük orcik elde edilmiş olur.

 

KIRMIZI  ORCİK



SİYEH  ORCİK



HİNDİSTAN  CEVİZLİ  ORCİK



KÖPÜKLÜ  ORCİK